فیلترهای ممبران (غشایی)

یکی از راه های جداسازی مواد در آزمایشگاه استفاده از کاغذ صافی است. فیلتر ممبران عملی مشابه کاغذ صافی انجام می دهد با این تفاوت که دقت آن بسیار بیشتر از کاغذهای معمولی است.

احتمالا اصطلاح فیلتر ممبران را در دستگاه های تصفیه آب شنیده باشید. این فیلتر در آزمایشگاه نیز عمل مشابهی را انجام می دهد و با استفاده از منافذ بسیار ریز خود آلایندگی ها و ذرات بزرگتر از حد تخلخل را جداسازی می کند.

از فیلترهای ممبران در آزمایشگاه های مختلف برای حذف ذرات، تصفیه محلول های آبی و آلی، جداسازی میکروارگانیسم ها، آماده سازی نمونه و بسیاری موارد دیگر استفاده می شود.

ساختار فیلترهای ممبران

فیلتر ممبران در واقع نوعی غشاء انتخابگر محسوب می شود که بر حسب ساختار منافذ خود اجازه عبور مواد مشخص را داده و از عبور سایر مواد جلوگیری می کند.

فیلترهای ممبران اکثرا از مواد پلیمری همچون پلی اتر سولفون، پلی کربنات، سلولز استر، نیترات سلولز، سلولز استات، تفلون و نایلون ساخته می شود. انتخاب هر کدام از این جنس ها به محلول مورد فیلتراسیون بستگی دارد. به عنوان مثال فیلترهای نیترات سلولز یا استات سلولز برای محلول های آبی مناسب هستند اما اگر می خواهید مواد اسیدی را فیلتر کنید باید از فیلترهای با جنس دیگر استفاده کنید.

سایز مشخص شده بر روی فیلتر نشان دهنده اندازه منافذ آن است که به صورت بسیار دقیق طراحی شده و تنها اجازه عبور به مواد ریزتر  از این سایز را می دهد.

مزایای استفاده از فیلترهای ممبران

فیلتر ممبران انتخاب بسیار مناسبی جهت استفاده در سیستم های فیلتراسیون مبتنی بر ایجاد خلا است چرا که استحکام این نوع فیلتر بسیار بالا بوده و تحت عامل فشار خلاء دچار پارگی نمی شود.

فیلترهای ممبران را می توان برای فیلتر کردن مواد مختلف استفاده کرد. برای این کار تنها کافیست تا جنس مناسبی از فیلتر را متناسب با نمونه مورد نظر خود انتخاب کنید.

سایز منافذ در فیلترهای ممبران بسیار دقیق است بنابراین می توان با اطمینان بالا نسبت به عدم عبور ذرات درشت تر، آزمایش را انجام داد.

تنوع بالا در اندازه منافذ و جنس فیلتر باعث شده تا از فیلتر ممبران در موارد زیادی استفاده شود. به عنوان مثال فیلترهایی از جنس تفلون، نایلون و هیدروفوبیک آب گریز هستند و برای فیلتراسیون تمام نمونه های آبی و اکثر حلال های آلی مورد استفاده قرار می گیرند. از طرفی فیلترهایی از جنس سلولز استات و سلولز استر آب دوست بوده و در آزمایشگاه های زیست شناسی حهت فیلتراسیون نمونه های بیولوژیک استفاده می شوند.

انواع فیلترهای ممبران

فیلترهای ممبران در بسته های 50 و 100 عددی عرضه می شوند. این فیلترها را می توان بر اساس جنس، سایز منافذ و قطر فیلتر دسته بندی کرد. اندازه منافذ فیلتر ممبران از ابعاد 0.1 میکرون تا 5 میکرون و قطر آن نیز از ابعاد 25 میلی لیتر تا 142 میلی لیتر وجود دارد.

تقریبا تمامی فیلترهای ممبران موجود در ایران از نوع محصولات وارداتی هستند. از جمله معروف ترین شرکت های تولید کننده این محصولات می توان به برندهای تولیدی از کشورهای آمریکا، آلمان، تایوان و چین اشاره کرد.